Herleven, de oorlog

Vandaag heb ik mijn favoriete looproute nabij het Franse huis van mijn zwager en schoonzus wandelend afgelegd. Dat gaf mij de tijd om nu eens langer stil te staan bij het gedenkteken voor Rene Clet. Op 300 meter van de plek waar hij door de Duitsers gefusilleerd werd vermeldt het dat hij op 31 mei 1944 het bos ingevoerd en vermoord werd, 23 jaar oud. Het vermeldt er niet bij dat hij de volgende dag op 1 juni 24 jaar zou zijn geworden.
Steeds als ik voorbij de plek op de weg door het bos kom voel ik de gruwelijke oorlogsgeschiedenis herleven. Een jong leven wreed en wraakzuchtig beëindigd. Niets over de daders en niets meer over het slachtoffer. Naspeuring vertelt dat hij actief was in het verzet. En dat ook een oorlogsmonument in het naburige Tournus zijn naam draagt.
Telkens als ik langs de stille getuigenis in het bos kom, kan ik niet nalaten een of drie kruisen te slaan. Hoewel ik (niet meer) kerkelijk ben, voel ik dat enige vorm van devotie hier op zijn plaats is. Ditmaal niet alleen in alle rust van de wandeling die mij in de gelegenheid stelt het gedenkteken en eerbetoon te fotograferen. Enkele dagen hiervoor hebben Martinah en ik de Amerikaanse begraafplaats in Margraten bezocht. Hier liggen de duizenden gevallenen, veelal ook jonge mannen, die vaak nog in de laatste dagen van de Tweede Wereldoorlog het leven lieten. Net als Rene Clet daar in het bos.
Een regiment zwarte mannen groef de graven, veelal onder leiding van blanke officieren. Limburgse familieleden, mijn oma en opa en hun nabestaanden, hebben de zorg voor enkele graven geadopteerd en contact gelegd met nabestaanden in Amerika. Zwarte soldaten werden daar in Limburg als bevrijders met open armen ontvangen. Er kwamen ook donkere kindjes van. De bevolking was niet bekend met de rassenscheiding die in Amerika en ook in het Amerikaanse leger overzees zijn stempel drukte.
Pas na de oorlog in 1948 beëindigde president Truman de rassenscheiding in het leger. Maar vooral in de zuidelijke Staten werden zwarte Amerikanen nog lang behandeld als tweederangs burgers. De vader van mijn eerdere Amerikaanse vriendin gaf als kolonel in Korea in 1956 leiding aan geïntegreerde troepen. Hij was tijdens de Tweede Wereldoorlog in Limburg, net als zijn zwarte landgenoten, als bevrijder bij een Limburgse familie hartelijk ontvangen. Ik kon eind jaren zeventig het contact met die familie door onderzoek in Nederland en ter plaatse in Limburg herstellen. Zoals schrijver Primo Levi, die het kamp overleefde stelt, wij kunnen de rassenhaat en zijn gevolgen in de oorlog niet begrijpen maar we moeten de feiten ervan steeds onder ogen zien.


Twitter Facebook LinkedIn Volgen


Herleven, de oorlog

Leeftijdsdiscriminatie

Navalny 3

Wraak of vergelding. Israƫl en de Palestijnen

Anoniem

Dak- en thuislozen in Utrecht. Opvang en hulpverlening.